CHP YÜZDE KIRKI GÖRÜNCE YER YERİNDEN OYNUYOR
- Turhan Oral
- 26 Haz
- 3 dakikada okunur
2023 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhalefetin bir kısmının desteğini alan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 47.82 oy alırken, AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan yüzde 52,18 oy alarak Cumhurbaşkanı seçildi.
2023 milletvekili genel seçimlerinde ise AKP yüzde 35,62 oy alırken, CHP yüzde 25.35 oy aldı. CHP bir önceki seçimde 146 olan milletvekili sayısını 169’a yükseltti, ancak ittifak partileri ayrılınca milletvekili sayısı 129’a indi. CHP’de ittifak bir işe yaramadı.
CHP 1980 askeri darbesinden sonra yüzde 30’ları göremedi. Son 13 yıldır Kemal Kılıçdaroğlu CHP Genel Başkanıydı.
***
Özgür Özel CHP Genel Başkanı olduktan sora yapılan 2024 mahalli seçimlerinde CHP;
Büyük Şehir belediye başkanlarında yüzde 42.00, Belediye başkanlıklarında yüzde 35.80, Belediye Meclislerinde yüzde 35.48 oy alarak birinci parti oldu.
Köylerin etkili olduğu İl Genel Meclislerinde ise yüzde 23.21 ile AKP’nin gerisine düştü.
Bugünlerde yapılan bazı anketlerde ise CHP’nin yüzde 40’ı geçtiği görülüyor.
Yüzde 40 denilince hafızam beni geriye götürüyor ve tehlike çanlarının sesini duyuyorum.
Büyük önder Mustafa Kemal’i rehber alan kadrolarıyla CHP yüzde 40’ları görünce, yerli işbirlikçiler ve emperyalist güçler telaşa kapılıyor, çok sıkıştıklarında ise kıyıda köşede saklanan işbirlikçilerini devreye sokuyorlar. Saklananların deşifresi için barajın yüzde 40 olduğu kanaatine vardım.
***
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) 23 Nisan 1920 tarihinde açıldı.
CHP, 9 Eylül 1923’te, “Halk Fırkası” adıyla kuruldu. 1935 yılında ise “Cumhuriyet Halk Partisi” adını aldı. Türkiye çok partili hayata 1946 yılında geçti, seçimleri CHP kazandı. CHP 4 yıl tek başına iktidar oldu.
***
1950 tarihinde yapılan seçimlerde Demokrat Parti (DP) yüzde 55,2 oy alarak tek başına iktidar oldu. CHP yüzde 39,6 aldı. DP iktidarında, 1952’de Türkiye NATO’ya üye oldu.
1954 seçimlerinde DP, yüzde 58,4 oy alarak iktidarda kaldı. CHP yüzde 35,1 oy aldı.
Başta ekonomi olmak üzere işler iyi gitmeyince DP içinde bölünme yaşandı. Muhalefet güçlendi.
DP baskıları artırdığı gibi yasal düzenlemelerle muhalefetin birlikte hareketini engelledi ve 1958 yılında yapılması gereken seçimleri erkene aldı. Milletvekili sayısını da 541 den 610’e yükseltti.
1957’de yapılan seçimlerde; DP yüzde 48,6 oy ile 424, CHP yüzde 41,4 ile 178 milletvekili çıkardı. DP iktidarını korudu. DP iktidarının onuncu yılında 1960 askeri darbesi oldu.
İlk seçimde iktidar olmasına bir adım kalan, oylarını yüzde 41,4’e yükselten CHP darbeyi desteklemekle suçlandı. DP kapatıldı.
Başbakan Menderes ve 2 Bakan idam edildi. DP iktidarı 10 yıl sürdü.
***
1961 yılında yapılan genel seçimlerde CHP; yüzde 36,7 oy aldı. DP yerine kurulan Adalet Partisi (AP); yüzde 34,8 oy aldı. CHP tek başına iktidar olamadı.
Önce İsmet İnönü’nün Başbakanlığında CHP-AP koalisyon hükümeti kuruldu. Sonra başka hükümetler kuruldu. Türkiye, 4 yıl koalisyon hükümetleri tarafından yönetildi.
1965 ve 1969 genel seçimlerinde AP tek başına iktidar oldu. Süleyman Demirel Başbakan oldu.
12 Mart 1971 tarihinde askerler muhtıra verdi. Yaklaşık 2,5 yıl, Türkiye’yi partiler üstü hükümetler yönetti.
1973’de yapılan genel seçimlerde CHP; yüzde 33,3 oy alarak 1.parti oldu. Bülent Ecevit Başbakanlığında CHP-MSP Hükümeti kuruldu. CHP, yaklaşık 10 ay koalisyon hükümeti ile ülkeyi yönetti.
CHP birinci parti iken Türkiye’yi 3 yıl AP ve Milliyetçi Cephe koalisyon hükümetleri yönetti.
***
5 Haziran 1977 genel seçimlerinde CHP yüzde 41,4 oy ile yine 1. Parti odu, 1957’deki oy oranına ulaştı ancak tek başına iktidar olamadı. CHP, yaklaşık 20 ay koalisyon hükümeti ile ülkeyi yönetti.
Türkiye’de yer yerinden oynadı, işadamları hükümete karşı bildiri yayınladı. Terör aldı başını gitti.
AP ve Milliyetçi Cephe koalisyon hükümetleri yaklaşık 20 ay Türkiye’yi yönetti.
CHP iktidarına bir adım kala seçimler yapılamadı ve 12 Eylül 1980 de askeri darbe yapıldı. CHP dahil tüm partiler ve TBMM kapatıldı.
***
Darbe sonrasında kurulan Turgut Özal’ın Anavatan Partisi (ANAP) 1983, 1987 genel seçimlerinde tek başına iktidar oldu.
1991 tarihinde yapılan erken genel seçimde Süleyman Demirel’in Genel Başkan olduğu Doğru Yol Partisi (DYP) yüzde 27.03 oy alarak 1. Parti oldu. CHP kapalıydı, sol dağıtıldı.
Erdal İnönü’nün Genel Başkan olduğu Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) yüzde 20.75 oy alarak 3. Parti oldu. Bülent Ecevit’in Genel Başkan olduğu Demokratik Sol Parti (DSP) yüzde 10.74 oy aldı.
Türkiye’yi 4 yıl DYP-SHP hükümetleri yönetti.
1995 tarihinde yapılan genel seçimlerde Necmettin Erbakan’ın Genel Başkan olduğu Refah Partisi yüzde 21.38 oy alarak 1. Parti oldu. Türkiye’yi 4 yıl koalisyonlar yönetti, CHP yoktu.
***
1999 tarihinde yapılan genel seçimlerde DSP yüzde 22,19 ile birinci parti oldu. CHP ise yüzde 10 barajını geçemedi. Bülent Ecevit Başbakanlığında DSP-MHP ve ANAP Hükümeti kuruldu ve 3,5 yıl Türkiye’yi yönetti.
3 Kasım 2002 tarihinde yapılan genel seçimlerde Adalet ve kalkınma Partisi tek başına iktidar oldu. 20 yıldır ülkeyi AKP yönetiyor.
***
CHP, Genel Başkan Özgür Özel ve Cumhurbaşkanı adayı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile çıkışa geçti. Anketler CHP’yi yüzde 40’ın üstünde gösteriyor.
Ve yine yer yerinden oynadı. (Bu konuda 13 Mayıs 2024 tarihli yazımı; “Özal’dan PKK’ya, MHP’den DEM Partiye; BOP” lütfen okuyunuz.)
Kıyıda köşede saklanan işbirlikçilerin devreye girmesini beklediğim bu dönemde, CHP önceki dönem Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun, açıklamaları ve tavrıyla CHP’nin önünü kesmeye çalışması gerçekten sürpriz oldu. Söylediklerinin de hiçbir tutarlılık yok.
Hak ettiği karşılığı mutlaka görmelidir.
Bu demek ki, iktidarın daha kötü hamlelerine de hazırlıklı olmak lazım.
Yorumlar